YER KABUĞUNUN YAPISI
Yer kabuğunda Neler Var?
Kayaçlar
Evimiz,
okulumuz, cadde ve sokaklar, alışveriş merkezileri yeryüzü üzerinde bulunmaktadır.
Bu yüzey karalarla kaplıdır. Burada bitkiler, insanlar ve karada yaşayan
hayvanlar yaşamlarını sürdürmektedir. Üzerinde yaşadığımız bu yeryüzüne yer
kabuğu da denilmektedir.
Yer kabuğu, Dünya’nın en dış katmanını oluşturur. Bütün canlılar yaşamlarını bu yer kabuğunda sürdürürler. Yer kabuğu, Dünya’nın gözlemlenebilir bir katmanıdır. Yer kabuğu, Dünya’nın en ince ve en kırılgan katmanıdır. Yer kabuğunun kalınlığı Dünya üzerinde bölgelere göre farklılıklar gösterir. Yüksek dağların olduğu yerlede kalın, derin okyanus çukurlarında ise incedir.
Çevremize
baktığımızda büyüklü ve küçüklü birçok taş görmemiz mümkündür. Dağlarda ve
yamaçlarında büyük kayaları, akarsu kenarlarında ise küçük taşları görmemiz
mümkündür. Taşlardan park ve bahçe duvarları, kaldırımlar ve bina yapımında
faydalanılır.
Bir
veya birden fazla mineralden oluşan, kaya ve taş parçalarına kayaç denir. Bu kayaçlar değişik
amaçlar için kullanılırlar. Taş ve kum bina yapımında kullanılırken, mermer
inşaatlarda ve heykel yapımında kullanılır. Çok sert olan granit ise, zemin ve
duvar yapımında kullanılır.
Kayaçların
yapılarında bulunan maddeler, kayaçlara farklı özellikler kazandırır.
Kayaçların birbirinden farklı olmasını sağlayan madde, yapılarında bulunan ve mineral adı verilen maddedir.
Mineraller, doğal yollarla oluşan belli özelliklere sahip katı maddelerdir.
Mineralleri
günlük yaşamımızda pek çok farklı alanda kullanırız. Bunlara kısaca örnek
vermek gerekirse; “demir cevheri” denilen minerali otomobil yapımında, “alçı
taşı” adı verilen minerali tebeşir yapımında, “silis ve gümüş” minerallerini
ise ayna yapımında kullanırız. Farkında olmadan günlük yaşantımızda daha birçok
minerali kullanıyoruz.
Mücevher
yapımında kullanılan altın, gümüş ve diğer değerli taşların hepsi
minareldir. Bunlar gibi ekonomik değeri
olan taş ve minerallere maden denir.
Yer kabuğunu oluşturan kayaçların bir kısmı madendir. Madenler; ekonomik değere
sahiptirler ve işlenerek birçok alanda kullanılabilirler.
Demir,
bakır, krom bor, altın, mermer, linyit, taş kömürü ve gümüş gibi madenler ülkemizde
bol miktarda çıkarılmaktadır.
Demir madeni; sanayinin pek çok alanında, binalarda
ve inşaatlarda kullanılmaktadır.
Bakır
madeni, elektrik- elektronik sanayisinde ve mutfak eşyası yapımında
kullanılır.
Altın,
tüm tarih boyunca değerli olmuş bir madendir. Genelde mücevher yapımında
kullanılır.
Alüminyum
da çok geniş kullanım alanı olan bir madendir. Uçak ve otomobil sanayisi ile
birlikte, inşaat alanında da kullanılır.
Linyit
ve taş kömürü gibi madenler termik santrallerde ve evlerde kullanılmaktadır.
Bor
madeni ise uzay teknolojisinde, askeri sanayide, tıpta, elektrik sektöründe ve daha
birçok alanda kullanılır. Dünya’daki bor madenlerinin %72’si ülkemizde
bulunmaktadır.
Madenler
teknolojini bir çok alanında ham madde olarak kullanılmaktadır. Maden
varlıkları ülkelerin en önemli ekonomik güçleridir.
Yer Kabuğunun Ana Maddesi Kayaçlar Konusu İçin Tıklayınız
4. Sınıf Fen Bilimleri Sayfası İçin Tıklayınız
0 yorum:
Yorum Gönder