Güzel Ahlâk Ünite Özeti 4. Sınıf Din Kültürü 2021 2022

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ

3. ÜNİTE “GÜZEL AHLÂK” TEMA ÖZETİ

1. Din Güzel Ahlâktır

Yüce Allah, insanların hem bu dünyada hem de ahirette mutlu olmalarını ister. Bu sebeple insanların, dinî emirlere uymalarını ve birbirlerine karşı ahlaklı davranışlar sergilemelerini emretmiştir.

Ahlak, insanın güzel, doğru ve iyi davranışlarda bulunması; çirkin, yanlış ve kötü davranışlardan kendi isteği ile uzaklaşmasıdır. Güzel davranışlı ve iyi huylu kimselere “ahlaklı” veya “güzel ahlaklı” denir.

İslam dininde insanların güzel ahlak sahibi olmaları çok önemlidir. Çünkü insanın mutluluğu ve toplumun huzuru buna bağlıdır. Bu huzuru ve mutluluğu sağlamak için Yüce Allah yol gösterici olarak Kur’an-ı Kerim’i ve Hz. Peygamberi göndermiştir.

Sünnet: Hz. Peygamber'in (sav) devamlı olarak yaptığı ve bir mazeret olmaksızın terk etmediği şeylerdir. Peygamber Efendimiz’in davranışlarıdır.

Hz. Peygamber en güzel ahlaka sahiptir ve en güzel örnektir. O; doğruluk, yardımlaşma, sabır, güvenirlik, kardeşlik, komşuluk, fedakârlık gibi her konuda insanlığa örnektir. Hz. Peygamber “Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.” buyurarak buna vurgu yapmıştır.

İslam’a göre iyi bir insan olmak, ahlaki ilkeleri yaşamakla mümkündür. İslam dininin emrettiği ibadetler insan ahlakının güzelleşmesine katkı sağlar. Kur’an-ı Kerim’de “...Muhakkak ki namaz hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar...” (Ankebût suresi, 45. ayet.) buyrularak ibadetlerin ahlaka katkısı vurgulanmıştır. Kur’an-ı Kerim’de ve Hz. Peygamberin sözlerinde(hadislerde) insanlara karşı alçak gönüllü, iyi, dürüst, adaletli ve güvenilir olmak gibi güzel davranışlar öğütlenir.

Anne ve babaya iyi davranmak, komşu, dost ve akrabalarla iyi geçinmek de İslam’ın önem verdiği diğer bazı ahlaki davranışlardandır. İslam dininin ahlak konusundaki öğütlerini yerine getirmeye özen gösteren kişi güzel ahlaklı olur. Allah’ın (c.c.) bizden istediği davranışları yapmaya özen göstermeli ve O’nun hoşlanmadığı davranışlardan uzak durmalıyız. Aynı zamanda iyiliği yaymaya çalışmak, kötülükten uzak durmak İslam’ın temel ahlaki ilkeleri arasındadır. Bu ilke gereği çevremizde olup bitenlere duyarsız kalmamalı, güzel davranışları yaymalı, kötü davranışların yayılmasına engel olmalıyız.

2. İnsani İlişkilerin Temeli: Sevgi ve Saygı

İnsanların birlikte yaşayabilmeleri için gereken en önemli şey sevgi, saygı ve merhamettir. Sevginin ve merhametin olmadığı yerde insanlar arasında kin ve nefret yaygınlaşır. Bu yüzden sevgi bizler için önemlidir. Yüce Allah bizlere iyilikle, sevgiyle ve birbirimize yardım ederek yaşamamızı öğütlemiştir.

Sevgi; insanı bir şeye veya bir kimseye karşı yakın ilgi ve bağlılık göstermeye yönelten duygudur. Sevgi insanı insan yapan en önemli değerdir. Sevgi sayesinde insanlar birbirlerine şefkat ve merhamet duyar, birbirlerinin iyiliğini ister ve kötülük yapmaktan kaçınırlar. Sevdiğimiz zaman insanlara zarar vermeyi düşünmez, onların ihtiyacı olan konularda yardımcı olmak isteriz. Arkadaşlarımızla iyi geçinir, sevinçlerimizi paylaşarak çoğaltmaya, üzüntülerimizi ise paylaşarak azaltmaya çalışırız. Sevginin olmadığı ortamlarda ise kötü davranışlar ortaya çıkar ve toplumun huzuru bozulur.

Arkadaşlarımızla ve çevremizdeki insanlarla huzur içinde yaşayabilmemiz için sevginin yanında saygı da gereklidir. Saygı; bir kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranma, başkalarını rahatsız etmekten çekinme duygusudur. Birbirine saygı duymayan insanların bir arada yaşaması çok zordur. Çünkü bu kişiler karşılarındakileri sürekli kendi bakış açılarına ve zevklerine göre değerlendirirler. Herkes aynı oyunu sevmek veya aynı rengi beğenmek zorunda değildir. Bu nedenle sadece bizim tercihlerimizin ve beğendiklerimizin en güzel olduğunu düşünmemeliyiz. Farklılıkların aramızda huzursuzluk oluşturmasına ve bu yüzden aramızdaki sevginin azalmasına izin vermemeliyiz.

Anne Babayla İlişkiler

İnsan bakıma muhtaç olarak doğar. Anne, baba ya da büyüklerinin desteği ile hayata tutunur. Yeme, içme, giyinme, barınma gibi temel ihtiyaçları aile büyükleri tarafından karşılanır. Anne ve babalar, çocukları için her türlü fedakârlığı yapar. Çocuklarıyla ilgilenir, sorunlarını çözmede onlara yardımcı olurlar. Sevgi ve merhametle çocuklarını büyütür, çocuklarına maddi ve manevi her türlü konuda destek verirler. Tüm bu fedakârlıkları da karşılıksız olarak yaparlar.

İslam dini anne baba hakkına büyük önem verir. Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmuştur: “Rabbin, kendisinden başkasına asla ibadet etmemenizi, anaya babaya iyi davranmanızı kesin olarak emretti. Eğer onlardan biri, ya da her ikisi senin yanında ihtiyarlık çağına ulaşırsa, sakın onlara ‘Öf!’ bile deme, onları azarlama, onlara tatlı ve güzel söz söyle.” (İsrâ suresi, 23. ayet.)

Peygamber Efendimiz bir hadisinde şöyle buyuruyor:

“Rabbin hoşnutluğu anne babanın hoşnutluğuna bağlıdır. Rabbin öfkesi ise, anne babanın öfkesine bağlıdır.”(Tirmizî, Birr, 3.)

Aile içinde çocukların anne babalarına karşı bazı sorumlulukları vardır. Çocuğun en temel görevi, onu fedakârlıklarla büyüten anne ve babasına ve aile büyüklerine iyi davranmaktır. Onların dine uygun olan isteklerini yerine getirmektir. Anne babamız ve aile büyüklerimize karşı saygılı davranmamız önemlidir. Aile büyüklerinin, dine uygun olarak verdikleri görevi yerine getirmek, uyuyan ya da çalışan biri varsa sessiz olmak, misafir gelince ilgilenmek, büyüklerin ellerini öpmek ve daha birçok davranış aile içindeki saygının göstergesidir.

Kardeşlerle İlişkiler

Aile içinde kardeşler arasında güçlü bir bağ vardır. Kardeş, insanın ilk arkadaşıdır. Kardeşler birbiriyle aynı aile ortamını paylaşır ve birlikte büyürler. Aynı ortamda yetişmiş olan kardeşlerin birçok ortak anısı vardır. Bu nedenle sevinç ve üzüntülerini birbirleri ile paylaşmak isterler. Zor zamanlarında birbirlerine destek olurlar. Bu durum kardeşler arasındaki sevgi bağını kuvvetlendirir. Kardeşler arasındaki ilişkide büyüklerin küçüklere örnek olması, onlara sevgiyle yaklaşması gerekir. Böyle olursa küçükler de büyüklerine karşı saygılı olur ve onların öğütlerini dinlerler. Bu şekilde davranmaları kardeşlerin iyi geçinmelerini sağlar.

Hz.Peygamber, “Küçüğümüze merhamet etmeyen, büyüğümüze saygı göstermeyen bizden değildir.” buyurarak büyüklerin küçüklere, küçüklerin de büyüklere karşı görevlerini belirtmiştir. Benzer ve farklı yönlerimizle kardeşlerimizle dayanışma içinde olmamız önemlidir. Ödevlerimizi yaparken, bir konuda karar verirken, sofrayı toplarken ve daha birçok konuda birbirimize yardım etmemiz gerekir.  Kardeşlerimizle yardımlaşmak hem bizi hem de ailemizi mutlu eder.

Fatiha Suresi ve Anlamı

Fatiha, “Açan, açılış” demektir. Kur’an’ın ilk suresi olduğu, yüce kitabımız onunla başladığı ve açıldığı için bu sureye bu isim verilmiştir. Fatiha suresi, namazdaki bütün rekâtlarda okunmalıdır. Peygamberimiz bir hadisinde, “Fatiha’yı okumayanın namazı yoktur.” buyurmuştur.

Bismillahirrahmanirrahim	Rahman ve rahim olan Allah' ın Adıyla
Elhamdulillâhi rabbil'alemin	Hamd, âlemlerin Rabbi olan Allah'a içindir.
Errahmânir'rahim	O, rahman ve rahimdir.
Mâliki yevmiddin	Din Günü'nün sahibidir.
İyyâke na'budu	Ancak sana ibadet eder,
Ve iyyâke neste'în	Ve ancak senden yardım dileriz.
İhdinessirâtal mustakîm	Bizi doğru yola ilet;
Sirâtallezine en'amte aleyhim	Kendine nimet verdiğin kimselerin yoluna ilet;
Ğayrilmağdûbi aleyhim ve leddâllîn	Gazap edilenlerin ve sapmışların yoluna değil.

Tüm Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Ünite Özetleri İçin Tıklayınız

Benzer Yazılar