"ile" Kelimesinin Kullanilişi

ile Nedir? ile nasıl kullanılır?

1 . Kelimenin sonuna geldiğinde birliktelik, beraberlik, araç, neden veya durum anlatan cümleler yapmaya yarayan bir söz:
2 . Bazı soyut adlara getirildiğinde "... olarak, ... bir biçimde" anlamında durum zarfları oluşturan bir söz:
3 . Cümle içinde aynı görevde bulunan iki ögeyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz:

İle bağlacı: il- fiilinin il-e zarf fiil biçiminden kalıplaşmış olan ile, aynı nitelikte eş, yakın ve yazıt anlamlı kelimeleri birbirine bağlayan bir sıralama bağlacıdır.

Karpuz ile kavun, Ahmet ile Mehmet, Bal ile pekmez, annesi ile kızı gibi.

Bu bağlaç eserlerde ile biçimiyle olduğu gibi, ünsüz ile biten kelimeye eklendiğinde -lA biçimiyle de kullanılır.

yağmur ile çamur birbirine karıştı.

Yankesici kadının çantasını kaşla göz arasında aşırıvermiş. Örneklerinde olduğu gibi.

“İle” bağlacı “ve” bağlacının yerine kullanılabilir; fakat “ve” bağlacı hem kelimeleri, hem cümleleri bağlarken “ile” bağlacı sadece kelimeleri bağlayabilir

NOT: “İle” hem edat hem bağlaçtır. “İle” çıkarılıp yerine “ ve ” getirildiğinde cümlenin anlamı bozulmuyorsa bu durumda “ile” bağlaçtır. Cümlenin anlamı bozuluyorsa edattır.

Babam ile pazara gittik. ( Edat ) / Babam ile annem çarşıya gitti. ( Bağlaç )

Bazı cümlelerde “ile” den sonra virgül getirilirse, bağlaç olan “ile” edata dönüşür:Fatih ile Ali’ye haber gönderdim. (Bağlaç) / Fatih ile, Ali’ye haber gönderdim. (Edat)

ÖRNEK SORU: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ile” kelimesi bağlaç görevindedir?

• A) Okula kitaplar ile geliniz.
• B) Acele ile yapılan işler hep yarım kalır.
• C) Kazancı ile geçinmeyi denemiyor.
• D) Gelmeleri ile gitmeleri bir oldu.

Çözüm: “İle” bağlaçsa yerine “ve” bağlacını getirebilirdik. Seçeneklerde “ile” yerine “ve” koyduğumuzda D şıkkındaki cümlenin anlamının bozulmadığını görürüz. Cevap D’dir.

"ile" kelimesinin ek olarak kullanılışı:
ile bağlacı, sessizle biten kelimelere ek olarak getirildiği zaman: a) başındaki i seslisi düşer, b) büyük sesli uyumuna uyar: adamla (adam+ile), taşla (taş+ile), Telefon la (telefon + ile) vb.

Sesliyle biten kelimelere ek olarak getirildiği zaman iki seslinin yan yana gelmesi sonucu: a) başındaki i seslisi y'ye dönüşür, b) büyük sesli uyumuna uyar: babayla (baba+ile), orduyla (ordu+ile), dergiyle (dergi+ile), kardeşle (kardeş+ite^, üzüntüyle (üzüntü-f-ı'te) vb.

Sonunda 3. kişi iyelik eki bulunan kelimelere ek olarak getirildiği zaman: a) başındaki i seslisi y'ye dönüşür, b) büyük sesli uyumuna uyar: arkadaşıyla (arkadaşı+ile), dolayısıyla (dolayısı+ile), ölçüsüyle (ölçüsü+ile) vb.

Benzer Yazılar