TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON-1 DERSİ
KİTABIN ADI
|
GÖDELİ MEHMET
|
KİTABIN YAZARI
|
MEMDUH ŞEVKET ESENDAL
|
YAYIN EVİ VE ADRESİ
|
BİLGİ YAYINEVİ
|
BASIM YILI
|
1988
|
1)KİTABIN
KONUSU:
Kitapta yazar ihtiyar bir
mavnacıdan(tekne vasıtası ile yük taşımacılığı) dinlediği hikayeyi
anlatmaktadır. Bu hikaye gayet sade ve küçük bir hikaye olmakla birlikte o
zamanki mavnacıların acıklı durumunu anlatmaktadır.
2)KİTABIN
ÖZETİ:
Yazar
bir akşamüstü sular karardığı ve ortalığa akşamın garipliği çöktüğü bir sırada
eski köprüden geçmektedir. Parmaklığın kenarına yığılmış bir kalabalık görür. Kalabalık
köprüde sıkışmış, birbirine yaslanmış ve
kurtulamayan mavnaları seyretmektedir. Yazar araya sokuşur ve olan biteni
izlemeye başlar. Mavnacılar ellerindeki kancaları etrafa sallayarak kurtulmaya
çalışmaktadır. Fakat rüzgarla sertleşen akıntı ve iskeleye yanaşmakta olan iki
şirket vapurunun suları mavnaları
bırakmamaktadırlar. Bu olay her gün yaşanan ve zavallı mavnacıların değişmeyen
kaderidir. Daha sonra bu mavnaları kurtarmak için bir romörkör gelir. Fakat
mavnacılar bu romörkörün durumu daha da zorlaştıracağının farkındadırlar. Bu
yüzden sokulmaması için ikaz ederler. Romörkör dinlemeyerek sokulur ve mavnanın
direğini kırar. Direğin kırıldığını gören ve mavnaları izleyen köprüdeki
ihtiyar, Mavnacı Hüseyin’in kafasına dikkat etmesi için uyarır. Yazar ihtiyarın
ağladığını fark eder ve sebebini sorar. İhtiyar Gödeli Hüseyin’dir. Oğlu Mehmet
ile yaşadıklarını yazara anlatır. Gödeli Mehmet oğlu ile babadan kalma yağ kapanı’ndaki
gedikte çalışmaktadır. Oğlu Mehmet yük meselesi yüzünden Yunanlı bir kaptanla
bozuşur. Yunanlı kaptan Mehmet’i durmadan sinirlendirir ve ona “ekmeğinizi
elinizden alacağım” der.
Bir gün yunanlı kaptan yine Mehmet’in
gediğini sıkıştırır. Buna dayanamayan mavna su kaynatmaya başlar. Mehmet çok
sinirlenir ve Yunanlının boğazına yapışır. Adamın kafası demire çarpar ve ölür.
Mehmet hapse girer üç ay sonra ölür. Karısı da bu acıya dayanamayarak ölür.
Geride yetimler ve babası kalır.
Babası başkasının mavnasında çalışır ve
esnaftan hiç yardım göremez. İhtiyar
bütün bu olup bitenler için ağladığını söyler… Daha sonra yazarla ayrılırlar. Yazar
ne zaman denize baksa o ihtiyarın akan göz yaşlarını, yetimleri ve dul kadını
hatırlayıp dertlenir.
3)KİTABIN ANAFİKRİ:
Kitapta o zamanki hükümetin yanlış tutumları vurgulanmaktadır. Hükümet
kendi işini yunanlıların eline vererek zavallı mavnacıların çile çekmesine
sebep olmaktadır. Hükümetin kendi üzerine düşen görevi yapması halkın sorunları
ile ilgilenmeleri gerekmektedir.
kitaptan çıkartabileceğimiz bir diğer sonuçta bir anlık öfkenin acı
felaketlere yol açabilmesidir. Sonucunu düşünmeden bir hareket yapmamalıyız.
4)KİTAPTAKİ
OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Hüseyin : geçimini
mavnacılıkla sağlayan bir kişidir.
Gödeli Hüseyin : Gödeli Hüseyin oğlu ile birlikte bir
mavnada çalışmaktadır. Babadan kalma yağ
kapanında bir gedikleri bulunmaktadır. Oğlunun ismi Mehmet’tir. Dürüst ve
çalışkan bir kişidir.
Gödeli Mehmet: Gödeli Hüseyin’in oğludur. Gururlu, uslu
ve sessiz bir kişidir. Evli ve çocuk sahibi bir kişidir.
5)KİTAP
HAKKINDAKİ ŞAHSİ GÖRÜŞLER:
Kitapta Farsça ve Arapça olan
kelimeler çoğunluktadır. Bu yüzden anlaşılmasında zorluk çekiliyor. Okurken
anlamını bilmediğimiz bir çok kelimeyle karşılaşıyoruz. Okurken yanımızda
mutlaka bir sözlük bulundurmamız gerekiyor. Okurken çok çabuk sıkılabilirsiniz.
Fakat kitap kullanılan kelimelerin Türkçe karşılığı olsaydı daha akıcı ve
zevkli hale gelebilirdi.
Memduh Şevket Esendal'ın Hayatına Ulaşmak İçin Tıklayınız
Tüm Kitap Özetlerine Ulaşmak İçin Tıklayınız
0 yorum:
Yorum Gönder