Kanın Vücutta Dolaşımı 4.Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Notları

  VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM  

  A) Kanın Vücutta Dolaşımı

  1.    Kan dolaşımı

  2.    Stetoskop

  3.    Kan vücutta neden dolaşır.

Kanın Vücutta Dolaşımı

Dışarıdan alınan besinler ve oksijen vücudumuzun her yerine taşınır.

Vücut besinleri oksijenle beraber tüketir.

Bunun sonucunda atık maddeler ve karbondioksit boşaltım organlarına taşınır.

Bu taşıma olayına boşaltım denir.

Boşaltım organlar arasındaki madde iletimini sağlar.

Taşıma sıvısı kandır.kan,kalpten pompalandıktan sonra bütün vücudu dolaşı tekrar kalbe geri döner.

Dolaşım elemanları kan,kalp ve damarlardır.

Kan

Sindirilmiş besinleri ve oksijeni vücudun her yerine taşır.

Karbondioksiti ve zararlı maddeleri akciğere ve böbreklere taşır.

İçinde besin ve oksijen olan kana temiz kan denir.

Karbondioksiti fazla olan besini az olan kana da kirli kan denir.

Kanın içinde kan serumu ve üç farklı yapı bulunur.

Kan serumu kanın sıvı kısmıdır,görevi sindirilmiş besinleri vücuda taşır.

Kanın yapısında alyuvarlar,akyuvarlar ve kan pulcuları olamak üzere şekilleri ve görevleri farklı olan yapılar bulunur.bu yapılar kırmızı kemik iliğinde üretilir.

a) Alyuvarlar:

Kırmızı renktedir.oksijen ve karbondioksit taşır.

b) Akyuvarlar:

Beyaz renkli yapıdadır.vücudu mikroplara karşı korur.

c) Kan pulcukları:

Bir yerimiz kesildiğinde kanı pıhtılaştırarak kan kaybını önler.
Detaylı Bilgi İçin;Kan ve Yapısı (Kanın Yapısı)

Kalp

Göğüs kafesi içinde iki akciğer arasına yerleşmiş bir organdır.

Şekli sivri ucu aşağı doğru olan bir koniye benzer.yaklaşık olarak yumruğumuz biyikliğindedir.

Kırmızı kaslardan yapılmış olup isteğimiz dışında çalışır.

Kalp üstte iki kulakçık altta iki karıncık olmak üzere dört odacıktır.

Kalbe kan getiren damarlar kulakçıklara açılır.

Vücuda kan taşıyan damarlar ise karıncıklardan çıkar.

Kalbin sol tarafında temiz kan ,sağ tarafında kirli kan bulunur.

Kalp kanı pompalayarak vücutta dolaşımını sağlar.

Kalbin Çalışma Sistemini görmek için tıklayınız.

Kan Dolaşımı

Kalbin çalışması kasılıp gevşeme şeklinde olur.

Kulakçıklar ve karıncıkların sıra ie kasılıp gevşerler.

İki karıncık kasılırken iki kulakçık da gevşerler. Bu dakşkada 70-80 kere tekrar eder.

Kulakçıkların kasılması ile sol karıncıktan temiz kan vücuda, sağ karıncıktan kirli kan temizlemek için akciğere gider.

Aynı anda gevşeyen kulakçıklardan, sol kulakçığa akciğerden gelen temiz kan , sağ kulakçığa  vücuttan gelen kirli kan dolaşır.

Bu temiz ve kirli kan kulakçıkalrın kasılması ile gevşeyen karıncıklara dolar.

Yaşadığımız süre zarfında kanın vücutta dolaşımı devam eder.

Damarlar

Vücudumuzda üç çeşit damar bulunur.

Bunlar atardamar,toplar damar ve kılcal damarlardır.

A) Atardamarlar

Karıncıktan çıkan ve kalpten vücuda kan taşıyan damarlardır.

Sol karıncıktan çıkan atardamar temiz kanı vücuda taşır.

Sağ karıncıktan çıkan atardamar kirli kanı temizlemesi için akciğere taşır.

B) Toplardamar

Kulakçıklara açılan ve vücuttan kalbe kan taşıyan damardır.

Sol kulakçığa açılan toplardamar akciğerde temizlenen kanı kalbe taşır.

Sağ kulakçığa açılan toplardamar ise vücutta kirlenen kanı kalbe taşır.

C) Kılcal damarlar:

Atar ve toplar damarlar arsında yer alan ince damarlardır.

Vücudumuzu bir ağ gibi sarar.

Vücut ile kan arsındaki madde alışverişi kılcal damarlarda gerçekleşir.

Stetoskop

Stetoskop

Kalbin pompladığı kanı damarlarda hissetmemize nabız denir.

Sağlıklı bir insanda nabız atışı dakikada 70-80 kadardır.

Koşma, heyecanlanma ve hastalanma durumunda nabız artar. Bir süre sonra normale döner.

Nabzımızı boyun, el ve ayak bileklerinde kolaylıkla hissederiz.

Doktorların kalp atışlarını ve akciğerin sesini ve çalışmasını dinlediği alete stetoskop denir.

Dolaşım Elemanlarının Sağlığını Korumak İçin Neler Yapmalıyız

Düzenli ve dengeli beslenmeliyiz.

Hareket ve yürüyüşler yaparak dolaşımın düzenli olmasını sağlanmalıdır.

Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulmasıldır.

Aşırı dar giyecekler dolaşımı engeller.kalbin rahat çalışması için dar giysiler giyilmemelidir.

Kan Yolu İle Bulaşan Hastalıklar

AIDS, tetanoz, kuduz, sıtma, sarılık kan yolu şle bulaşan hastalıklardır.

Bu nedenle enjektörler bir defadan fazla kullanılmamamlı

Hastaya verilecek kanın mikrop taşıyıp taşımadığı iyi bilinmelidir.

Benzer Yazılar