Hakimiyetin Kaynağına Göre Yönetim Biçimleri 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Notları

HÂKİMİYETİN KAYNAĞINA GÖRE YÖNETİM BİÇİMLERİ


Monarşi 

•  Tüm yetkilerin ve güçlerin tek kişide toplanmasıdır.

•   Seçim dışı yöntemler kullanılır.

•   Yetki, genellikle miras yoluyla (babadan oğula- saltanat) geçer ve tek bir kişide toplanır.

Bu kişi kral,  prens, padişah, çar olabilir

•   Bu kişinin emirleri tartışılmaksızın kabul edilir.

•   Yasama, yürütme ve yargı yetkileri bu kişinin elindedir. Kimseye hesap vermez.

 Geçmişte monarşi ile yönetilen ülkeler; Roma İmparatorluğu, Rusya, İngiltere Osmanlı Devleti, Fransa.

 Günümüzde ise Suudi Arabistan, Fas, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, İngiltere, İspanya, Hollanda, Japonya monarşik devletlerdir.

Oligarşi

•   Belli bir sınıfın, grubun ya da küçük bir azınlığın egemenliği ve yönetimi altında tutulan yönetim şeklidir.

•   Asiller meclisi vardır. Bu meclis krala yaptırım uygulayabilir.

•   Meclisin kararlarına uymayan kral görevden alınabilir

•   Kral yetkilerini bu meclisten alır

  Geçmişte oligarşi(aristokrasi) ile yönetilen ülkeler; Eskiçağ’da Roma

Yunanistan

Günümüzde Cezayir, Irak ve Suriye gibi ülkeler oligar­şik devletlerdir.



Teokrasi

•   Bir ülkedeki siyasal yapılanma, devletin yönetim organları tüm siyasal ilişkilerin dinî kurallara göre düzenlenip yürütüldüğü yönetim biçimidir.

  Geçmişte teokrasi ile yönetilen ülkeler; Osmanlı Devleti, Emeviler, Abbasiler.

   Günümüzde İran, Vatikan, İsrail teokratik devletle­re örnek olarak gösterilebilir.



Cumhuriyet

•   İnsanların eşitliğe, seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu yönetim biçimidir.

   Yönetim ve güç halkın kendisinin seçtiği kişilere aittir.

   Yöneticiler millet tarafından belirli süreler için seçilir.

  Kişilerin vazgeçil­mez hak ve hürriyetleri vardır.

•   Yasaların üstünlüğü vardır. Buna herkes uymak zorundadır.

•   Halk memnun olmadığı yöneticileri seçimle değiştirebi­lir•

   Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Almanya,  Fransa, Kanada demokratik devletlerdir

Benzer Yazılar