Sakarya Savaşı, Kars Antlaşması, Ankara Antlaşması 8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Notları

SAKARYA SAVAŞI 23 AĞUSTOS-13 EYLÜL 1921

Sebepleri:

Ø  Yunanlıların Türk ordusunu kesin olarak yok ederek Anka­ra'yı işgal etmek istemeleri

Ø  22 gün 22 gece savaş sürdü.

Ø  Mustafa Kemal Paşa, "hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır, o satıh da bütün vatandır vatanın her karış toprağı va­tandaşın kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz" sözünü söyledi.

Sonuçları

Ø  Sakarya Savaşı Türk ordusunun zaferiyle sonuçlandı.

Ø  1683’ten beri devam eden Türk ordusunun geri çekilişi sona erdi.

Ø  Milli mücadelenin son savunma savaşıdır.

Ø  Yunanlılar savunmaya çekilirken taarruz sırası Türklere geç­ti.

Ø  İtalyanlar Anadolu'dan tamamen çekildiler.

Ø  Fransızlarla Ankara antlaşması imzalandı.

Ø  TBMM ile Sovyet Rusya hakimiyetindeki Kafkas Cumhuriyet­leri arasında Kars antlaşması imzalandı.

Ø  Ukrayna ile dostluk anlaşması yapıldı. (2 Ocak 1922) Mosko­va Antlaşmasının hükümleri tekrarlandı)

Ø  TBMM tarafından Mustafa Kemal Paşa'ya "Gazilik" unvanı ve "Mareşallik" rütbesi verildi.

Ø  Türk ordusunun Kurtuluş Savaşı'ndaki en büyük kaybı Sa­karya Savaşı'nda oldu.

Ø  İtilaf devletleri Sevr'i hafifleterek kabul ettirme girişiminde bu­lundular.

Ø  Yunanlılar Doğu Trakya'dan İstanbul'a yapmak istedikleri saldırıdan vazgeçtiler.

KARS ANTLAŞMASI 13 EKİM 1921

Ø  TBMM ile Azerbaycan - Gürcistan - Ermenistan arasında imzalandı.

Ø  Sovyet Rusya'nın hakimiyetine giren bu cumhuriyetlerle im­zalanan, Moskova Antlaşmasının tekrarı niteliğinde bir ant­laşmadır.

Ø  Doğu sınırımız kesin olarak güvence altına alınmıştır.

ANKARA ANTLAŞMASI 20 EKİM 1921

Sebepleri:

·         Fransızların işgal bölgelerinde büyük bir direnişle karşılaş­maları

·         Yunanlıların Türkleri yenemeyeceklerinin anlaşılması

·         TBMM'nin Ermeni meselesini çözmesi

·         Londra Konferansı'nda İtilaf devletlerinin aralarındaki anlaş­mazlıkları giderememeleri

·         Sakarya savaşının kazanılması üzerine Fransızlar antlaşma yapmak zorunda kaldılar.

Antlaşmanın Maddeleri

·         Taraflar arasındaki savaş hali sona erecek

·         Savaş esirleri karşılıklı olarak serbest bırakılacak

·         Hatay Fransızlarda kalacak ancak burada özel bir yönetim kurulacak

·         Fransa, Sevr Antlaşması'nı tanıyacak.

Önemi:

·         Güney cephesi kapandı.

·         Hatay'ın kaybıyla Misak-ı Milli'den taviz verildi.

·         Suriye sınırı güvenlik altına alındı.

·         Güney illerimizdeki Ermeni meselesi sona erdi.

·         İlk kez bir itilaf devleti Misak-ı Milli'yi tanıdı.

·         İtilaf devletleri grubu parçalandı.