Çatışma Yok Ama...(Soğuk Savaş) 8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Notları

ÇATIŞMA YOK AMA...

Amerika ve Sovyet Rusya liderliğinde Batı ve Doğu blokları arasında gelişen, açık ama silahlı mücade­leye dönüşmeyen sınırlı çekişmeye soğuk savaş adı verilmiştir.

UYARI:"Soğuk savaş" deyimi ilk kez 1947 yılında Ame­rika'da kongredeki bir görüşme sırasında ABD'li maliye ve başkanlık danışmanı Bernard Buruch tarafından ifade edilmiştir.

Ø  II. Dünya Savaşı sonunda Amerika Birleşik Dev­let/eri ve Sovyet Rusya iki süper güç olarak orta­ya çıktılar. Bu durumun ortaya çıkmasında dünya siyasetinde söz sahibi devletlerden Almanya, italya ve Japonya'nın II. Dünya Savaşı'nda yenilmeleri, savaşın galiplerinden İngiltere ve Fransa'nın da bu süreçte her bakımdan yıpranmaları etkili olmuştur.

Ø  Sovyet Rusya II. Dünya Savaşı'ndan sonra yayılma­cı bir politika takip ederek komünizm rejiminin Balkanlar ve Orta Avrupa'da yerleşmesi için mücadele etmiştir. Rusya'nın komünizm ideolojisini bütün dünyaya yaymak istemesi demokrasi ile yönetilen ABD'yi ve Avrupa devletlerini endişelendirmiştir.

Ø  II. Dünya Savaşı'ndan sonra oluşan yeni durum ABD'nin önderliğinde demokratik Batı Avrupa devletlerinden oluşan Batı Bloğu'nu ve Sovyet Rus­ya'nın önderliğinde Doğu Avrupa ve Balkan devletlerini içine alan Doğu Bloğu'nu ortaya çıkarmıştır.

Ø  Soğuk Savaş Dönemi'nde nükleer silahların geliş­mesi yüzünden ABD ve Sovyet Rusya silahlı olarak karşı karşıya gelmekten kaçınmışlardır. Taraflar ara­sında rekabet daha çok siyaset, ekonomi ve propa­ganda alanlarında sürdürülmüştür.

Truman Doktrini ve Marshall Planı

SSCB'nin Doğu Avrupa'da yayılması üzerine ABD Başkanı Truman, Sovyet tehdidi adı altındaki ülke­leri ekonomik ve askeri açıdan güçlendirmek için kendi adıyla anılan Truman Doktrini'ni ortaya at­mıştır (1947). Bu doktrin çerçevesinde yapılan eko­nomik yardımlara Marshall Planı denmiştir. Marshall Planı çerçevesinde Türkiye'nin de içinde oldu­ğu 16 ülkeye yapılan yardımlar daha çok askeri araç gereçleri kapsıyordu.