İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Konu Anlatımı
Devlet Yönetimi
Ülke yönetim bakımından eyaletlere ayrılmıştır. Eyaletlerin başında “Melik” veya “Vali” bulunurdu. Meliklere “Atabey” denilen deneyimli devlet adamları veya komutanlar yardım edelerdi. Eyaletlerin güvenlik işlerine “Subaşı”, adalet işlerine “Kadılar” bakardı.
Ordu:
3 bölümden oluşurdu. Bunlar:
1. Hassa Askerleri: Doğrudan hükümdara bağlıdır. Hazineden maaş alırlar. Devşirme sistemine göre oluşturulmuşlardır.
Devşirme Sistemi: Osmanlı Devleti’nde fethedilen topraklardaki Hıristiyan ailelerden alınan çocukların Türk ve İslam geleneğine göre yetiştirilmesidir. Yetiştirilen bu çocuklardan zeki ve yetenekli olanlar, Enderun’a (saray okulu), diğerleri Yeniçeri Ocağı’na asker olarak alınırdı. Bu sisteme “Devşirme Sistemi” denir.
2. İkta Askerleri (Tımarlı Sipahiler): Kendilerine maaş karşılığı toprak verilen devlet memuru ve komutanların yetiştirdiği askerlerdir.
3. Türkmenler: Sınır boylarındaki uç beyliklerinin askerleridir.
Sosyal Hayat
Halk; şehirli, köylü ve göçebe olarak üçe ayrılırdı. Göçebeler; hayvancılıkla, köylüler; tarımla uğraşırlardı. Şehirde yaşayanlar; ticaret, sanat ve esnaflık yaparlardı. Şehirde yaşayan esnaf ve tüccarlar loncalar halinde teşkilatlanmıştı. Her esnaf grubu (dokumacı, kunduracı, saraç, marangoz, demirci, bakırcı vb.) bir lonca oluşturdu. Loncaların en önemli görevi, mesleki dayanışmayı sağlamaktı. Loncalar “Ahi Teşkilatı”na bağlıydı.
Ahilik: Şehirde oturan esnafın aralarında birleşerek kurdukları dini ve ekonomik özellikte bir teşkilattır. Bu teşkilat içinde zanaatkârların iş kollarına göre loncaları olurdu. Ahiler devletin zayıfladığı zamanlarda asayiş ve güvenlik işlerine de bakar, yönetimde etkili olurdu.
Ekonomik Hayat
İpek Yolu üzerinde bulunan şehirler (Malatya, Kayseri, Sivas, Konya, Antalya, Ankara, Sinop) gelişmiş ticaret şehirleri idi. Ticareti geliştirmek için aldıkları tedbirler;
- Anadolu’da tüccarların konaklaması ve güvenliği için birçok han ve kervansaray yapmışlardır.
- Deniz ve kara ticaret yollarını birleştirmişlerdir.
- Yabancı tüccarlara gümrük vergisinde indirim yapmışlardır.
- Eşkıya ve korsan baskınlarından zarar gören tüccarların zararlarını ödemişlerdir (ilk devlet sigortacılığını başlatmışlardır).
Sanat
Türkiye Selçukluları, Anadolu’da kendilerinde önceki dönemlere ait birçok sanat eserini koruma altına aldılar. Saraylar, camiler, mescitler, medreseler, imaretler, hastaneler, kervansaraylar, hamamlar, köprüler, surlar, kaleler ve tersaneler yapıldı.
Anadolu Selçukluları Dönemi’nden Kalan Bazı Eserler
- Konya’da; İnce Minare ve Karatay Medresesi
- Sivas’ta Gök Medrese
- Konya-Aksaray arasında; Sultan Hanı
- Kayseri’de; Ulu Cami, Darüşşifa (Hastane)
- Erzurum’da; Çifteminare
- Divriği’de Ulu Cami
- Alanya’da Kızılkule ve Tersane
NOT: Anadolu’da hat, minyatür, oymacılık, nakkaşlık, kakmacılık, halı ve kilim dokumacığı ile madencilik de yaygındır.
NOT: Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler döneminde Bektaşilik (Hacı Bektaşi Veli) ve Mevlevilik (Mevlana Celaleddin Rumi) gibi tarikatlar kuruldu.
0 yorum:
Yorum Gönder