Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Notları (Tüm Sınıflar)

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ İLKÖĞRETİM 4. 5. 6. 7. 8. SINIF MÜFREDAT PROGRAMINDA YER ALAN KONULARIN KONU ANLATIMLI ÖZETİ

MÜKELLEF
Yani yükümlü dinin emir ve yasaklarından sorumlu olan kimsedir.

MÜKELLEF OLMANIN ŞARTLARI

1-Akıllı olmak yani deli olmamak

2-Buluğa ermiş yani ergen olmak Ergenlik yaşı iklim şartlarına göre değişir sıcak iklimlerde daha aşağı yaşlarda soğuk iklimlerde daha yukarı yaşlarda olur.Ergenlikte kızlar erkeklere oranla daha erken yaşlarda ergenliğe ulaşırlar.

İSLAMIN ŞARTLARI (5)

1-İmanı açıdan Kelime-i Şahadet Getirmek

2-vakit Cuma ve bayram Namazını Kılmak

3-Ramazan Orucunu Tutmak

4-Nisaba ulaşan malın Zekatını Vermek

5-İmkanlar elverdiğinde Hacca Gitmek

İMANIN ŞARTLARI (6)

1-Allah’ın Varlığı ve Birliğine inanmak

2-Meleklerin yani Cebrailin İsrafillin Mikailin Azrail Hafaza Kiramen Katibin Münker ve Nekir gibi meleklerin varlığına Ateşten yaratılan cinlerin ve Şeytanın varolduğuna İnanmak

3-Allah’ın gönderdiği Kitaplara yani Tevrat Zebur İncil ve Kur’an Kerime İnanmak

4- Allah’ın gönderdiği ilki Adem Sonuncusu Hz Muhammed SAV olan Peygamberlere İnanmak peygamberler Sıdk(Doğruluk) Emanet (Güvenilirlik) Ismet(Günahsızlık) Fetanet (akıllılık ve Zekilik)Tebliğ(İlahi Emirleri tebliğ) gibi Sıfatları vardır.

5-Dünya hayatının sonundaki Ahiret Gününe Dünyasının var olduğuna İnanmak

6-Kader Kaza Hayır ve Şerrin Allah'ın taktir ettiği kanunlar çerçevesinde gerçekleştiğine inanmak

GÜSLÜN (BOY)ABDESTİNİN ŞARTLARI(3)

1-Ağza su verip ağzı üç kere yıkamak

2-Burna su verip burnu üç kere yıkamak

3-Bütün bedeni hiç kuru yer kalmayacak şekilde yıkamaktır.

BOY ABDESTSİZ ŞU İŞLER YAPILAMAZ

1-Kur’an’a el sürülmez ve okunamaz

2-Namaz kılınamaz ve Cami ve Mescide girilmez

3-Kabe’ye girilmez ve Tavaf edilemez

BOY ABDESTİ ALINMASI GEREKLİ DURUMLAR.

1-Kadın ve erkeklerin cünüplük durumunda

2-Kadınlarda lohusalık ve Adetten sonra

NAMAZ ABDESTİNİN ŞARTLARI(4)

1-Elleri kollarla beraber dirseklere kadar yıkamak

2-Yüzü yıkamak

3-En az başın ¼ üne meshetmek

4-Ayakları topuklarla beraber bileklere kadar yıkamak

TEYEMMÜM
Su olmadığı yada kullanma imkanı bulunmadığın da temiz toprak yada toprak cinsinden bir şeyle alınan abdesttir.

TEYEMMÜMÜN ŞARTLARI(2)

1-Niyetlenerek

2-Toprağa Elleri vurup yüzü bir kere mest etmektir

3-Toprağa elleri vurup el ve kolları mest etmektir

NAMAZIN ŞARTLARI(6)

1-Hadesten Taharet,Gerektiğinde Boy ve Namaz abdestlerini almak

2-Necasetten taharet,Namaz kılanın kıldığı yerde ve üzerinde namaza engel pislikleri temizlemesidir

3-Setr-i Avret. En azından erkeklerde göbekle diz arasını Kadınlarda eller yüz ayaklar haricini kapatmasıdır

4-İstikbal-i Kıble,Namazda Kabe-i Muazzama yani Beytullah’a dönmektir.

5-Vakit,Kılınan namazın vaktinin girmesi yani Sabah Namazının vakti güneş doğmadan bir sat önceden güneşin doğuşuna kadar Öğlenin Güneşin tam tepeden batıya yönelmesi ile herşeyin gölgesinin boyu kendi boyunun iki katı oluncaya kadar Sonra ikindi vakti girer güneşin batımına kadar devam eder Sonra Akşamın vakti güneşin battığı yerdeki aydınlık ve kızıllığın kaybolmasına kadar devam eder Sonra yatsının vakti girer Sabah Namazı vaktine kadar devam eder.

6-Niyet,Hangi namaza durursak Niyet ettim Allah rızası için …farzını yada evvelki yada sonraki Sünnetini kılmaya diye niyet etmektir.

NAMAZIN FARZLARI(6)

1-İftitah Tekbiri,Namaza ALLAH’U EKBER diyerek başlamak

2-Kıyam,Namazda Kıbleye doğru ayakta durmak

3-Kıraat;Namazın kıyamında yeterli derecede Kur’an(fatiha ve Zamm-ı sure) okumak

4-Rükü,Namazda eğilip 3 kere Subuhane rabbiyel azim demek

5-Secde,Namazda yer alnı ve elleri koyarak 3 kere Subuhane Rabbiye’l Ağla demek

6-Kade-i Ahire Namazın Sonunda Ettehıyyatüyü okuyacak kadar oturmak

NAMAZ TÜRLERİ

1-FARZ OLAN NAMAZLAR Günlük kınlan beş vakit sabahta 2 öğlede 4 ikindide 4 akşamda 3 yatsıda 4 rekat olarak kılınan Namazlarla Haftada kılınan 2 rekat Cuma namazları Farz-ı Ayn yani Herkesin kılması gereken farzdır.Cenaze namazı ise Farzı kifaye yani birilerinin kılması ile sorumluluğun kalktığı namazdır.

2-VACİB OLAN NAMAZLAR,Yılda iki kere kılınan Bayram ve her yatsıdan sonra kılınan Vitir namazı ile adak namazlardır.

3-SÜNNET NAMAZLAR,Beş Vakit nazmın sabahta farzın evvelinde 2 öğlede 4 evvelinde 2 sonunda ikindide 4 evvelinde akşamda 2 sonunda yatsının evvelinde 4 sonunda 2 kılınan ve bunların dışında ALLAH rızasına yönelik Evvabin Husun Kubuh Duha Teheccüt Tehiyyat-ü Mescid namazları gibi namazlardır.

EZAN VE KAMET

Ezan Hicretin birinci yılında cami ve cemaate çağrı namaza vakitlerini ilan olarak Vahyedilmiş Peygamber Müezzini(Ezan Okuyucu) Bilal-i Habeşi tarafından Mescid-i Nebide sabah namazlarında Hz Peygamberin onayı Hayyeallalfelahtansonra Essalat-ü Hayrum Minen Nevm eklenerek okunmaya başlanmıştır.Kamet ise her vakit için farz namazdan evvel ezanın kısa ve Hayyeallalfelahtan sonra Gadgametüssalah ifadesinin eklenmesi ile okunuş biçimidir.

MUKİM MİSAFİR VE YOLCU KİMLERE DENİR

Mukim yaşadığı yerde bulunana Misafir 90 Km aşan bir yerde 15 günden az kalmaya gidene yolcu 90 Km yi aşan bir yola gidene Misafir ve yolcular4 rekatlık farz namazları iki olarak kılarlar Oruçlarını erteleyebilirler Mest üzere meshetme süresini 72 saat yani üç gün kullanabilirler mukimler ise 24 saat bir gün kullanırlar. Sargı üzere mest ise eğer yaralı bereli yer abdestlerde zarar olacaksa sargı üzere mesh yapılır.

EL EMRÜ BİL MAĞRUF VE NEHYİ ANİL MÜNKER yani İyiliği emredip Kötülükten nehy etmenin ALLAH’ın emri oluşudur.

ORUC

Ramazan aylarında mükellef müslüman olan yolcu misafir hasta lohusa hayızlı olmayan kimseler imsak vaktinden iftar vaktine kadar yemeden içmeden ve benzeri davranışları yapmadan yerine getirdikleri ibadete oruç denir ki Piri faniler hastalar yolcular emzikli anneler hamileler meşru mazeretlerinden dolayı oruçlarını tutmayabilirler.Orucu bozmakla Keffaret orucu yaralamak veya ertelemekle kaza orucu tutulur.Teravih namazı da istenirse evde camide tek başına yada cemaatle ikişer veya dörder şeklinde yatsı ile vitir namazı arasında kılınabilinecek 20 rekatlık namazdır.Ramazan orucunun dışındaki oruçlar ise adak gibi vacib olan yada nafile denen sünnet oruçlardır.

ZEKAT
Zekat:artmak ve çoğalmak anlamına gelir yılını tamamlamış zengin sayılan kimselerin meşru ticaret mallarından tahıllardan hayvanlarından altın ve gümüş gibi Havaic-i Asliyye denen mallarının dışındaki mevcutlarından dinen belirlenen mesela parada 1/40 yani % 2.5 gibi miktarlarda Kur’an da ki belirlenen sınıflardan birine yakınlarından başlayarak mesela düşkünlerden fakirlerden yolda kalmışlardan borçlulardan birine mümkünse bir daha zekata ihtiyaç duyurmayacak şekilde vermektir.Zekat malla yapılan malın şükrünün gereği bir ibadettir. Malla yapılan ibadetlerden zekat vermesi gerekenlerin verdiği sağlığın şükrü anlamına gelen her yıl ramazan ayında verilen vacip olan Fıtır sadakası vardır ki zekat verilmesi gereken yerlerden birine zekattaki sıra aynen gözetilerek verilir.Fidye ise tutulamayan oruçların karşılığı verilen sadakadır.

HAC

Hac mevsimi içinde zengin ekonomik durumu iyi gidişi için olduğu yerde yada varacağı yolda yada yerde bir engeli olmayan insanın ihrama girip Kabeyi tavaf ederek safa ile Merve arasında koşup arafatta vakfede bulunup Müzdelife ve Mina daki cemre gibi vazifelerini yapıp Rasülullahın Ravza-ı Mutahharasının bulunduğu yer olan Mescid-i Nebisinde 40 vakitlik namaz kılarak yapılan ibadete Hacc bu işlerin Hac mevsiminin dışında yapılmasına ise Umre denir.

KUR’AN-I KERİM

114 sure 6666 ayet her biri 20 sayfadan oluşan otuz cüz 600 sayfadır.İçinde inanç ibadet ahlak insan ilişkileri ahiret kıssalar(tarih) pozitif bilimlerin konu edildiği okunup okutulup anlaşılıp anlatılması hayatta hükümleri yaşanması için indirilen tamamen Allah kelamı üzerinde Allah’ın koruma garantisi olan Hz Ebubekir döneminde bir kitap Hz Osman döneminde çoğaltılıp etrafa dağıtılan Emeviler döneminde harekelenip noktalanması yalpan Okuma kurallarının konu edildiği yardımcı ilme Tecvit Açıklamaları ile ilgili geliştirilen ilimlere Tercüme (tam karşılığı Çeviri) Meal(anlam olarak çeviri) Tefsir(geniş açıklama)vete’vil(geniş yorumlama)dendiği ezberlenmesine Hıfz Ezberleyene Hafız ezbere yada yüzünden okunup bitirilmesine HatimTakibiyle okunup bitirilmesine Mukabele denir Kur’an-ı Kerim Emeviler döneminde noktalanıp harekelenmiştir.Tarih içerisinde Farsçıya Berbericiye Hintceye Fransızca ve İngilizciye bilahare türkçeye tercüme edilmiştir.

DİN VE İSLAMİYET

DİN,İlk insan ve ilk peygamber Hz Adem As la başlamıştır.Tevhid yani İslam dininin zaman zaman adı değişse de ahir zaman Peygamberi Hz Muhammed AS la son şekli verilmiştir.Allah’a teslim olup kurtuluşa ermek anlamına gelir.İslam arapça olup,Silm,selam,selamet kökünden gelen bir kelimedir.Kelime olarak boyun eğmek,teslim olmak,huzur,güven ve esenliğe kovuşmak yüce yaratıcıya teslim olup,boyun eğmek gibi anlamlara gelmektedir.İslam tanım olarak Allah’ü Teala’nın son şeklini vererek Cebrail aracılığı ile Hz Muhammed SAV’e gönderdiği Hz Muhammed sav ‘in insanlara tebliğ ettiği ana ilkelerini Kur-an’ı Kerim’de bulduğumuz son ilahi dindir.Bu dini gönülden benimseyerek tasdik edip dili ile ikrar edene Müslüman etmeye ise Müslümanlık denir.İslam olma Hz Adem AS.’la başlamıştır.Hz İdris Nuh…İbrahim…Musa…İsa devam etmiş Hz Muhammed ASV’la kıyamete kadar sürecektir İslamiyet’in ibadet yerlerine başta Beytullah olmak üzere cami Mescid denir Temiz olmak kaydıyla her yerdir.Bayramları yılda kutlanan ramazan ve iki ay on gün sonraki hac mevsiminde kutlanan Kurban bayramı Mevlid Miraç Regaip Berat ve Kadir Gecesi gibi kandilleri vardır.Yılda ramazan aylarında bir ay oruç tutulur imkan sahipleri Fıtır sadakası verir Kurban bayramlarında imkanı olanlar Kurban keser Müslümanlar arsında kardeşlik esastır bundan dolayı iftira, gıybet haset iki yüzlülük anlamına gelen nifak münafıklık yalan aldatıp kandırma hayasızlık terbiyesizlik saygısızlık güzel olan işlerin gereğini yapmama pislik tembellik miskinlik adaletsizlik rüşvet dedi kodu haram olan içki içmek kumar oynayıp uyuşturucu kullanmak diğer insanların canına namusuna göz dikmek gibi kötü işler yasaklanmış edepli terbiyeli dürüst hayalı saygılı çalışkan tertipli ve düzenli temiz olmak tavsiye edilmiştir. İslam bilinçli imanı hareketi özgür iradeyi ve zorlamamayı gerektirir..Tutuculuğu gelenekselliği körü körüne inancı dogmatikliği bağnazlığı kültürle dini örf ve adetlerle dini birbirine karıştırmayı reddeder. Sahih imanı esas Salih amelleri gerekli ahlakı ve Ahlaklı olmayı amaç temel ibadetlerin yanında iyiye güzele doğruya yönelip gerçekleştirmeyi ibadet sayar İslam başlangıcında olmayan zamanla siyasi sosyal etnik dini ekonomik kültürel etkenlerle İtikatta maturudilik Eşarilik Şiilik gibi amelde Hanefilik Şafiilik Malikilik Hambelilik Evzailik Zahirilik Servilik Caferilik gibi mezhepler zamanla da tasavvufta tarikatlar zamanla da cemaatler gibi ekoller ve gruplar oluşmuştur. Esas olan Kur2an ve Peygamber sünnetine uygunluktur.Bu oluşumlar esastan değil esasın zaman içerisindeki yorumlama faklılıklarından kaynaklanan oluşumlar olarak görülmeli esasın tevhidin birlik ve beraberliğin insaniyetliğin evrenselliğin islamiliğin olduğu bilinmeli ve hareket edilmelidir diye belirtilmektedir.

ALLAH’U TEALA VE SIFATLARI

Allah’ü Teala vardır ve birdir Hıristiyanların dediği gibi ne üç nede üçten biri nede yahudilerin dediği gibi sadece kendilerinin Rabbidir O Allah Alemlerin Rabbidir.İki türlü Sıfatı olup Zati yani Sadece kendisine özgü olan ikincisi Başka varlıklara benzerleri sınırlı olarak verilse de YÜCE MEVLA da sınırsız kendisine has Subuti sıfatlardır Zati olanlar Vücut varolması Kıdem Varlığını başlangıcı olmaması Beka Varlığının bir sonu olmaması Vahdaniyet Varlığının bir ve tek olması kıyam bi Nefsihi Varlığı kendi zatının gereği olması Muhalefetü’l lil Havadis sonradan olanlara benzememesidir.Subuti olanlar Hayat diri olması İlim bilmesi İrade dilemesi Tekvin yaratması Kudret Gücü olması Kelam konuşması Semi işitmesi Basar görmesidir YÜCE MEVLANIN hiçbir dilde karşılığı bulunmayan adı ise ALLAH’ tır.

İSLAMIN PEYGAMBERİ HZ MUHAMMD S.A.V.

571 Mekke de doğmuş Kureyş kavmi Haşimi sülalesi Hz İbrahim ve İsmail soyundan Abdulmuttalib’in torunu Abdullah’ın ve Amine nin oğludur.8 yaşındaki Suriye 17 yaşındaki yemen seferi ile ticareti öğrenip Hz Hatice Validemizle ticaret ortaklığı kurmuş sonra bu ortaklık evlilikle sonuçlanmıştır. Hz. Hatice'den Kasım, Zeynep, Rukiye, Ümmügülsüm, Abdullah ve Fatıma adlı çocukları dünyaya gelmiştir. Mariye adlı eşinden de İbrahim adında bir oğlu olmuştur. 610 yılında 40 yaşın da Mekke’de Ramazan ayında Hira Dağı ve mağarasında peygamberlik verilince önce gizli sonra açık dini anlatmış; müşrik arapların şiddetli tepkisi öldürme kararları sonucu 622 yılında 53 yaşında Medinelilerin daveti üzere hicret etmiştir.Rahat bırakmayan Mekkelilerle 624 de Bedir 625 te Uhut 627 Hendek savaşları ile 628 de Hudeybiye anlaşmalarını; 630 da Hıristiyanlarla Mute ve Sonra Mekke nin fethini gerçekleştirmiştir. Veda Haccından sonra Veda hutbesini irat edip Medine de 632 yılında üç gün hastalığından sonra vefat etmiştir. Mescid-i Nebide Hz.Aişe’nin odasına defnedilmiştir. Kabr-i Şerifine Ravda-ı Mutahhara denir.


***
  
Daha detaylı dini bilgilere ulaşmak istiyorsanız; aşağıdaki bağlantıya tıklayınız.

Dini Konular

Benzer Yazılar