Türkiye'de Madenler 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Notu

MADENLER

Maden: Yeraltından çıkarılan ve ekonomik değeri olan maddelere  “maden” denir.

Bir madenin işletilebilmesi için gerekli şartlar şunlardır:

1.          Büyük sermaye (para),

2.          Teknik olanaklar (bilgi, araç-gereç),

3.          Cevherdeki maden oranının yüksek olması (madenin kalitesi), madenin değeri,

4.          Madenin, zengin ve uzun süre işletilmeye elverişli olması (rezerv=madenin miktarı),

5.          Madenlerin yeryüzüne yakın olması, bölgenin ulaşıma müsait olması.

Cumhuriyet dönemi ile birlikte madencilik alanında yapılan çalışmalar şunlardır:

1.        Bilimsel çalışmalara başlandı.

2.        Etibank, 1935 yılında yapılacak çalışmalar için gerekli olan sermaye için kuruldu.

3.        1935 yılında yer altı maden kaynaklarımızı araştırmak için MTA kuruldu.

4.        Yatakların işletilebilmesi ve değerlendirilebilmesi için “Maden Kanunu” çıkarıldı  (1950).

Madenlerimizin bir kısmı enerji kaynağı, bir kısmı ise çeşitli sanayilerin hammaddesi olarak değerlendirilir.

Kullanıldığı Alan ve İşletmeler	Çıkarılan Yerler
DEMİR: Demir-çelik sanayisinin temel hammaddesidir. Rezervde: 10 Demir-çelik fabrikaları: Karabük, Ereğli ve İskenderun’daki demir-çelik fabrikalarıdır	Divriği, Hekimhan, Hasan Çelebi (Sivas-Malatya arası); Kayseri, Adana, K.Maraş arası; Develi, Edremit (Balıkesir); Simav (Kütahya); Poyas (İskenderun)
BAKIR: Elektrik ve elektronik sanayisinde kullanılır. Bakır üretiminde Dünyada 1. Samsun’da Karadeniz Bakır İşletmeleri	Küre (Kastamonu); Murgul (Artvin); Ergani-Maden(Elazığ); İzmir (Dikili-Torba)
KROM: Demir-çelik sanayisinin önemli hammaddesidir. Çeliğin sertleştirilmesinde ve paslanmaz çelik üretiminde, kaplamada (kromaj) ve savaş sanayiinde kullanılır. En önemli ihraç maddemizdir. (Üretimde Dünya 3.)	Fethiye-Köyceğiz (Muğla),  Guleman-Maden (Elazığ) Bursa, Eskişehir arası, Kayseri, Sivas, Adana, K.Maraş Denizli, Kütahya.
BOR: Jet ve roket yakıtı, cam, elyaf, sabun, deterjan, tekstil boyaları, porselen, ilaç sanayi, fotoğrafçılıkta kullanılır. (Yarıdan fazlası ülkemizde ve bir kısmı ihraç edilir.)	Susurluk, Bigadiç, Sındırlı (Balıkesir) Seyitgazi (Eskişehir), Emet (Kütahya) M. Kemalpaşa (Bursa)
BOKSİT: Alüminyum ham maddesidir. Uçak, ve otomobil endüstrisi ile ev eşyası yapımında...	Konya (Seydişehir) İskenderun, Muğla, Adana
KÜKÜRT: Haşerelere karşı	Keçiborlu (Isparta) Denizli (Sarayköy), Burdur.
KURŞUN-ÇİNKO: (Yahyalı, Ulukışla, Kütahya)	Elazığ (keban), Akdağmadeni
CİVA: Eczacılık, elektrikli aletlerin yapımında kullanılır.	Konya (Sarayönü), İzmir (Çeşme)
MANGANEZ: Demirin çeliğe dönüştürülmesinde kullanılır.	Artvin (Borçka), Zonguldak (Ereğli)
TUZ: Yemeklerde, kimya sanayiinde.	Tuzgölü, İzmir Çamaltı, Çankırı
OLTU TAŞI: Tespih, süs taşı	Erzurum (oltu)
LÜLE TAŞI: Pipo ve süs eşyası	Eskişehir
MERMER: Heykel, inşaat işleri, süsleme.	Manisa, Kütahya, Muğla, Aydın Çanakkale, Bursa, Gemlik, Erzurum
ZIMPARA TAŞI: Cila	İzmir, Aydın, Muğla.

Benzer Yazılar