Işığın Farklı Maddelerle Etkileşimi Konu Anlatımı
Işık doğrusal yolla yayılır. Maddelerin görülmesinin nedeni ışık–madde etkileşimidir. Işık–madde etkileşimi, bütün maddelerde aynı şekilde gerçekleşmez.
Işık, maddelerle üç yolla etkileşir. Işık kaynağından çıkan ışık ışınları bir maddeye çarptığında maddenin ışık geçirme özelliğine göre;
• Işık ışınlarının büyük bir kısmı maddeden geçebilir.
• Işık ışınlarının bir kısmı maddeye çarpınca geri dönebilir yani yansıyabilir.
• Işık ışınlarının büyük bir kısmı maddeden geçemez.
Işık doğrusal yolla yayılır. Maddelerin görülmesinin nedeni ışık–madde etkileşimidir. Işık–madde etkileşimi, bütün maddelerde aynı şekilde gerçekleşmez.
Işık, maddelerle üç yolla etkileşir. Işık kaynağından çıkan ışık ışınları bir maddeye çarptığında maddenin ışık geçirme özelliğine göre;
• Işık ışınlarının büyük bir kısmı maddeden geçebilir.
• Işık ışınlarının bir kısmı maddeye çarpınca geri dönebilir yani yansıyabilir.
• Işık ışınlarının büyük bir kısmı maddeden geçemez.
Maddeler, üzerine düşen ışığı geçirip geçirmemesine göre; saydam madde, yarı saydam madde, saydam olmayan madde olarak üç kısımda incelenir.
a) Işığın Saydam Maddelerle Etkileşimi :
Üzerine düşen ışığı geçirebilen maddelere saydam madde denir. Işık saydam maddelere çarptığında saydam madde üzerine düşen ışığın büyük bir kısmını geçirirken çok az kısmını da yansıtırlar.
Işık kaynağının önüne konan saydam maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı çok azdır.
• Cismin arka tarafında aydınlık bölge (parlak ışık) oluşur.
• Cismin arka tarafında gölge oluşmaz.
Cam, su, hava, sıvılar (asit, yağ, sirke, alkol) saydam maddelerdir. Sıvıların ışık geçirme özellikleri birbirinden farklıdır. (Su saydamdır. Suya boya veya süt tozu katılırsa saydamlığı azalır).
Üzerine düşen ışığı geçirebilen maddelere saydam madde denir. Işık saydam maddelere çarptığında saydam madde üzerine düşen ışığın büyük bir kısmını geçirirken çok az kısmını da yansıtırlar.
Işık kaynağının önüne konan saydam maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı çok azdır.
• Cismin arka tarafında aydınlık bölge (parlak ışık) oluşur.
• Cismin arka tarafında gölge oluşmaz.
Cam, su, hava, sıvılar (asit, yağ, sirke, alkol) saydam maddelerdir. Sıvıların ışık geçirme özellikleri birbirinden farklıdır. (Su saydamdır. Suya boya veya süt tozu katılırsa saydamlığı azalır).
NOT : 1- Cama bakıldığında net görülememesinin nedeni camın saydam madde olması ve ışığı
geçirip yansıtmamasıdır. Cam kirlendiğinde (yarı saydam madde gibi davranır ve) üzerine düşen ışık ışınlarını yansıtır ve görünür hale gelir.
geçirip yansıtmamasıdır. Cam kirlendiğinde (yarı saydam madde gibi davranır ve) üzerine düşen ışık ışınlarını yansıtır ve görünür hale gelir.
b) Işığın Yarı Saydam Maddelerle Etkileşimi :
Üzerine düşen ışığın bir kısmını geçiren (bir kısmını tutan) maddelere yarı saydam madde denir. Işık yarı saydam maddelere çarptığında yarı saydam madde üzerine düşen ışığın bir kısmını geçirirken bir kısmını da yansıtırlar.
Buzlu cam, yağlı kâğıt yarı saydam maddelerdir.
Işık kaynağının önüne konan yarı saydam maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı azdır.
• Cismin arka tarafında yarı aydınlık bölge (zayıf ışık) oluşur.
• Cismin arka tarafında yarı gölge oluşur.
c) Işığın Saydam Olmayan Maddelerle Etkileşimi :
Üzerine düşen ışığı geçirmeyen maddelere saydam olmayan madde denir.
Üzerine düşen ışığın bir kısmını geçiren (bir kısmını tutan) maddelere yarı saydam madde denir. Işık yarı saydam maddelere çarptığında yarı saydam madde üzerine düşen ışığın bir kısmını geçirirken bir kısmını da yansıtırlar.
Buzlu cam, yağlı kâğıt yarı saydam maddelerdir.
Işık kaynağının önüne konan yarı saydam maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı azdır.
• Cismin arka tarafında yarı aydınlık bölge (zayıf ışık) oluşur.
• Cismin arka tarafında yarı gölge oluşur.
c) Işığın Saydam Olmayan Maddelerle Etkileşimi :
Üzerine düşen ışığı geçirmeyen maddelere saydam olmayan madde denir.
1- Işığın Saydam Olmayan Opak (Mat) Maddelerle Etkileşimi :
Işık saydam olmayan opak (mat) yüzeyli maddelere çarptığında saydam olmayan opak (mat) yüzeyli madde üzerine düşen ışığın büyük kısmını tutar, çok az kısmını da yansıtırlar ve geçirirler.
Işık kaynağının önüne konan saydam olmayan opak maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı çok azdır.
• Cismin arka tarafında bazen az aydınlık (zayıf ışık) oluşur (beyaz kâğıt, naylon), bazen de hiç aydınlık (ışık) oluşmaz (gri kumaş, tahta).
• Cismin arka tarafında bazen yarı gölge (beyaz kâğıt, poşet) bazen de tam gölge oluşur (gri kumaş, tahta).
Bakır, kitap, duvar, tahta, kâğıt saydam olmayan maddelerdir.
Işık saydam olmayan opak (mat) yüzeyli maddelere çarptığında saydam olmayan opak (mat) yüzeyli madde üzerine düşen ışığın büyük kısmını tutar, çok az kısmını da yansıtırlar ve geçirirler.
Işık kaynağının önüne konan saydam olmayan opak maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı çok azdır.
• Cismin arka tarafında bazen az aydınlık (zayıf ışık) oluşur (beyaz kâğıt, naylon), bazen de hiç aydınlık (ışık) oluşmaz (gri kumaş, tahta).
• Cismin arka tarafında bazen yarı gölge (beyaz kâğıt, poşet) bazen de tam gölge oluşur (gri kumaş, tahta).
Bakır, kitap, duvar, tahta, kâğıt saydam olmayan maddelerdir.
Örnek :
1- Beyaz kâğıt, üzerine düşen ışığın çok az bir kısmını yansıtırken bir kısmını da tutar ve çok az ışığın geçmesini sağlar.
2- Samanlı kâğıt, üzerine düşen ışığı beyaz kâğıttan daha az yansıtırken, ışığı beyaz kâğıttan daha fazla tutar ve daha az ışığın geçmesini sağlar.
3- Siyah karton, üzerine düşen ışığın tamamını tutar ve ışık geçirmediği gibi yansıtmaz.
2- Samanlı kâğıt, üzerine düşen ışığı beyaz kâğıttan daha az yansıtırken, ışığı beyaz kâğıttan daha fazla tutar ve daha az ışığın geçmesini sağlar.
3- Siyah karton, üzerine düşen ışığın tamamını tutar ve ışık geçirmediği gibi yansıtmaz.
2- Işığın Saydam Olmayan Parlak Yüzeyli Maddelerle Etkileşimi :
Işık saydam olmayan parlak yüzeyli maddelere çarptığında saydam olmayan parlak yüzeyli madde üzerine düşen ışığın büyük kısmını yansıtır, çok az kısmını da tutar.
Işık kaynağının önüne konan saydam olmayan parlak maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı çoktur.
• Cismin arka tarafında ışık oluşmaz.
• Cismin arka tarafında tam gölge oluşur.
Işık, CD, ayna, metal kaşık, alüminyum folyo, cilalı yüzeylerde yansıma yoluyla etkileşir.
Işık saydam olmayan parlak yüzeyli maddelere çarptığında saydam olmayan parlak yüzeyli madde üzerine düşen ışığın büyük kısmını yansıtır, çok az kısmını da tutar.
Işık kaynağının önüne konan saydam olmayan parlak maddeden;
• Göze gelen yani cisimden yansıyan ışık miktarı çoktur.
• Cismin arka tarafında ışık oluşmaz.
• Cismin arka tarafında tam gölge oluşur.
Işık, CD, ayna, metal kaşık, alüminyum folyo, cilalı yüzeylerde yansıma yoluyla etkileşir.
NOT :
1- Güneşten yayılan ışık, gezegen ve yıldızlar arasındaki boşlukta her yönde ilerler.
Dünya yönünde ilerleyen Güneş ışığı, 8,5 dakika sonra atmosfere çarpar ve saydam ortam olduğu için atmosferden geçer ve saydam olmayan engele çarpıncaya kadar yoluna devam eder.
Dünya yönünde ilerleyen Güneş ışığı, 8,5 dakika sonra atmosfere çarpar ve saydam ortam olduğu için atmosferden geçer ve saydam olmayan engele çarpıncaya kadar yoluna devam eder.
0 yorum:
Yorum Gönder