Devlet, Demokrasi, Anayasa

A. DEVLET
İnsan, toplum içinde doğar, yaşar ve ölür. Tek başına yaşayamaz. Topluluk halinde yaşayan insanlar arasındaki ilişkilerin sağlıklı yürümesi ve karışıklıkların önlenmesi için bir otoriteye ihtiyaç duyulmuştur. Bu otorite devlettir.

Devlet; toprak bütünlüğüne dayalı, siyasal bakımdan örgütlenmiş, millet veya milletler topluluğunun oluşturduğu hukuksal bir varlıktır. Toplum yaşamı, örgütlenmeyi gerektirir. Örgütsüz toplumlar dağınıktır. Devletler yönetim şekillerine göre; demokratik devletler, monarşik devletler, teokratik devletler ve oligarşik devletler şeklinde ayrılabilir.

Devletin başlıca özellikleri;

- İşbölümü ve dayanışmayı esas alır.

- Üstün otoriteyi temsil eder.

- Devlet otoritesi meşru, siyasi ve hukukidir.

- Devlet otoritesi yapıcı, kurucu ve devamlıdır.

Devlet otoritesi ile kanunların yapılması (yasama) ve uygulanması (yürütme) sağlanır. Yargı işleri yürütülür. Toplum iç ve dış tehditlere karşı korunur.

Devleti oluşturan başlıca unsurlar:
Vatan, millet ve siyasi teşkilatlanma (hakimiyet) dır.

Vatan; Toplumun üzerinde yaşadığı sınırları belli toprak parçasıdır.

Millet: Geçmişte bir arada yaşamış, halen bir arada yaşayan, gelecekte de bir arada yaşama düşüncesine sahip olan, aralarında tarih, kültür, din, dil, ırk, bayrak gibi ortak değerleri bulunan insan topluluğudur

Hakimiyet; devletin yaptırım gücüdür. Devlet bu gücünü kullanmak için birçok organ oluşturmuştur. Buna siyasi teşkilatlanma denir. Siyasi teşkilatın başlıca organları; Yasama, yürütme ve yargıdır. Ülkemizde hakimiyetin kaynağı millettir. Yasama organı TBMM, yürütme organı hükümet, yargı organı ise bağımsız mahkemelerdir. Ülkenin dış ve iç tehditlere karşı korunması için Türk silahlı kuvvetleri ve polis örgütü oluşturulmuştur.

Türkiye Cumhuriyeti'nin Yönetim Yapısı

Merkezî yönetim; cumhurbaşkanı, başbakan, Bakanlar Kurulu, bakanlıklar ve bakanlardan oluşur. Merkezi yönetim birimleri başkent Ankara'da bulunur.

Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Türkiye Cumhuriyeti'ni ve milletin bölünmez bütünlüğünü temsil eder. Cumhurbaşkanının temel görevleri; devleti yurt içinde ve dışında temsil etmek, yasaları onaylamak ve yayımlatmak, başbakanı atamak, başbakanın önerisi ile bakanları atamaktır.

Başbakan ve Bakanlar Kurulu; Başbakan ve bakanlardan oluşur. Devletin yürütme ile ilgili işlerinden sorumludur. Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından TBMM üyeleri arasından atanır. Başbakan Bakanlar Kurulu’na başkanlık eder. Bakanlar arasında uyumu ve eşgüdümü sağlar. Hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetir.

Milli Güvenlik Kurulu, Devlet Planlama Teşkilatı, Danıştay ve Sayıştay merkez yönetimindeki en önemli yardımcı kuruluşlardır.

İl yönetimi; merkezi yönetim devlet işlerinin ülkenin tüm coğrafi bölgelerinde rahatça yürütülmesi için taşrada da örgütlenmiş, bu amaçla iller oluşturulmuştur. İller ilçelere, ilçeler de bucak (belde) ve köylere ayrılmıştır. İl yönetiminden vali, ilçe yönetiminden kaymakam, köylerden ise muhtarlar sorumludur.

Yerel yönetimler; İl özel idaresi, belediye ve köy yönetimi olarak üçe ayrılır.

B. DEMOKRASİ
Demokrasi halk iktidarı, halkın egemenliğine dayanan yönetim şeklidir. Kısaca, halkın kendi kendini yönetmesidir. Egemenliğin sahibi ulustur. Millet kendini yönetenleri seçerek, egemenliği kendi eliyle kullanır. Demokrasilerde millet hakimiyeti, eşitlik ve hürriyet esastır. Ülkenin nasıl yönetileceği halk tarafından da onaylanan anayasa ile belirlenmiştir. Kanunlar anayasaya uygun olmak zorundadır.

Demokrasi, uygulama biçimlerine göre; doğrudan demokrasi, yarı doğrudan demokrasi, temsilî demokrasi olarak üç çeşittir. Ülkemizde temsili demokrasi uygulanmaktadır. Bu sistemde millet belli aralıklarla temsilciler seçmekte, seçilen bu temsilciler de millet adına ülkeyi yönetmektedir.

Demokrasilerin en önemli özelliği eşitliktir. Herkes kanunlar önünde eşittir. Herkes devlet imkanlarından yararlanma ve devlete karşı sorumlu olma bakımından aynı haklara sahiptir. Herkesin yönetime katılma, düşünce ve kanaatlerini ifade etme, siyasi parti kurma ve siyasi partilere üye olma hakkı vardır.

Demokrasi yönetimlerinde kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi için basın özgürlüğüne önem verilir. Dünyada ilk demokrasi denemeleri eski Yunanlılarda başlamıştır. Ancak tüm dünyada yaygınlaşması ve tam olarak halk egemenliğine dayanması Fransız İhtilali’nden sonra olmuştur. Günümüzde tüm dünyadaki en yaygın yönetim şeklidir.

C. ANAYASA
Anayasa temel kanundur. Anayasa toplumların en üst düzeyde ve siyasal nitelikte örgütlenmiş biçimi olan, kuruluşunu, yapısını, temel organlarının görev ve yetkilerini, sivil ve askeri örgütlenmeyi, iktidarın işleyiş ve el değiştirmesini, devlet iktidarı karşısında bireyin hak ve özgürlüklerini, bunların güvencelerini sağlamayı amaçlayan ilke ve kurallar bütünüdür. Anayasa devletin özüdür. Anayasa temel kanundur. Yürürlükteki kanunlar anayasaya aykırı olamaz.

İlgili Konular

Vatandaşlık Hakları ve Sorumlulukları
Çocuk Hakları Sözleşmesi
Etik ve İnsan Hakları

Benzer Yazılar