Sanal ortamda sosyal iletişim kurmaya yarayan ağlara “sosyal ağlar” (Social Networks) denilmektedir. Genellikle ortak özelliklerden (bölge, meslek, okul, hobi, vb.) hareketle yola çıkan, çok sayıda üyesi bulunan ve üyelerin birbirleri ile ilgili daha fazla bilgi edinebildikleri ortamlar olan sosyal ağlar günümüzde çok popüler olmuşlardır.
Bugün artık tüm dünyada milyonlarca üyeye sahip olan Facebook, FriendFeed, Twitter, Myspace, LiveJournal gibi sosyal ağlara Türkiye’den de yüz binlerce kişi üye olmaktadır. Bunun yanında, forumlar da bir tür sosyal ağ olarak tanımlanabilmektedir. Forumlar, içerisinde yüzlerce kişinin belirlenen herhangi bir başlık altında asenkron olarak tartışma yapabildiği, kişilerin görüşlerini ve bilgilerini kolaylıkla paylaşabildiği sanal ortamlardır. Dolayısıyla, forumların da yukarıda bahsedilen sosyal ağlar ile bu yönüyle ortak özelliklere sahip olduğu söylenebilir.
Sosyal ağ kullanıcılarının öncelikle sosyal ağa üye olmaları ve kendilerine bir kullanıcı alanı / profil (profile) oluşturmaları gerekir. Bunu yapmak eğlenceli bir iştir. Bu alana beğenilerinize uygun bir zemin (layout), sevdiğiniz resimler, şarkılar, videolar ekleyebilirsiniz. Ayrıca kendiniz ile ilgili bazı bilgileri de bu alanda açıklayabilir, hatta kendi fotoğraflarınızı da ekleyebilirsiniz. Bazı uygulamaları (applications) (müzik, animasyon, vb. ) da kullanıcı alanlarına ekleyerek daha interaktif bir sayfa yaratabilirsiniz.
Çocuklar/Gençler, Sosyal Ağlar, Riskler
Bu tür ağlarda çocukları ve gençleri bekleyen en büyük tehlike, kimliklerini açığa çıkaracak kişisel bilgileri vermeleri ve fotoğraflarını ekleyerek tamamen tanınır, ulaşılabilir bir hale gelmelidir. Çocuklar ve gençler için yaşıtlarının bu tür bilgilere erişmesi kötü ve çirkin mesajlar iletmelerine/almalarına veya fotoğraflarının istenmeyen şekilde İnternet’te dolaşmasına/yayınlanmasına neden olabilir.
Ancak, daha büyük tehlike, yetişkin kişilerin çocukların veya gençlerin kişisel bilgilerine ve fotoğraflarına erişmesi ve çocuk veya gençmiş gibi onlarla iletişim kurması, mesajlaşmasıdır. Pedofil hastaları çocukları cinsel istekleri için kullanmak isterler, İnternet ve sosyal ağlar bu kişiler için çocuklara ulaşmanın bir yoludur. Bu hastalar çocuklarla mesajlaşabilir ve daha sonra da onlarla buluşmak isteyebilirler.
Çocuklar ve gençler bu tür durumlarda saf ve deneyimsiz olduklarından kendilerini ulaşılamaz zannederler veya bu hasta kişilerin gerçek kimliklerini gizleyerek onlarla mesajlaştığını anlayamazlar. Çocuklar/gençler anında karşılıklı mesajlaşma sırasında birbirlerinin arkadaşları ile de mesajlaşırlar. Bu yüzden arkadaşlarının arkadaşının da güvenecekleri kişiler olduğunu düşünürler. Kötü niyetli kişilere farkında olmadan güvenebileceklerini düşünürler. Anında karşılıklı mesajlaşma çok özel bir iletişim şeklidir. Bu yüzden de daha tehlikelidir.
Rehber bilgiler:
• Çocuklarınız sizlerden onay aldıktan sonra resimlerini sosyal ağlardaki kullanıcı alanlarına eklesinler. Ekledikleri resimler konusunda onları uyarın. Bariz bir şekilde okulunun belirlenebileceği (örneğin okul forması ile veya okulun binası önünde) resimleri koymamalıdırlar. Kötü niyetli kişilerin onlara erişmesine olanak sağlayacak her şeyden kaçınmaları gerektiğini öğretin.
• Hiçbir zaman kendi kullanıcı alanlarında telefon numarası, e-posta adresi, ev adresi gibi özel ve kişisel bilgileri vermemeleri gerektiği konusunda çocuklarınızı uyarın.
• Çocuklarınızla birlikte kullanıcı alanlarındaki ayarları düzenleyin. Yabancıların onlara mesaj iletmelerini engelleyin. Resimlerinin başkalarına iletilebilmesi ayarlarını da kapatın.
• Arkadaşlarının onlar hakkında her şeyi İnternet’ten okumalarına gerek olmadığını, örneğin bir doğum günü davetini (kullanıcı alanlarında ev adresini vererek değil, telefonla yapmaları gerektiğini hatırlatın.
• Siz de ebeveynler olarak sosyal ağlarla ilgili bilginizi geliştirin, bir sosyal ağa üye olun, çocuğunuzla karşılıklı deneyimlerinizi paylaşın.
ABD’de sosyal ağlarla ilgili yapılan bir araştırma:
Amerika’nın saygın araştırma kurumlarından PEW (Pew İnternet & American Life Project)’in 2008 yılında yayımladığı raporunda, Amerikan genç nüfusunun sosyal ağları kullanımına ilişkin detaylı bilgiler bulunmakta. Araştırmada elde edilen bulgular, 12-17 yaşları arasındaki 935 kişinin aranarak kendilerine sosyal ağ sitelerini kullanıp kullanmadıklarının ve bunun nedenlerinin sorulması yöntemiyle toplanmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre;
• İnternet’te gezen genç nüfusun %55′i Myspace veya Facebook gibi sosyal ağ sitelerini kullanıyor ve kendi kullanıcı profillerini yaratmışlar. Bu genç nüfus arasında yaşça büyük kızlar daha baskın olarak öne çıkmış.
• Sosyal ağ sitelerini kullanan gençlerin %66’sı gizli profil kullanıyorlar ve profillerine erişimi kontrol ediyorlarmış.
• Gençlerin %48′i bu tip siteleri günde bir veya daha fazla sayıda ziyaret ediyorlarmış: %26’si günde bir kere, 22%’si günde birden fazla.
• 15-17 yaşları arasındaki kızlar sosyal ağ sitelerini daha çok kullanıyorlarmış. Bu yaş grubundaki kızların %70′i sosyal ağ sitelerini kullanarak profil yaratmışken, erkeklerin %54′ü kullanıp, bu kullanıcıların da sadece %57’si profil yaratmışlar.
• Raporda ayrıca kızlar ve erkeklerin bu siteleri kullanım davranışları arasındaki fark da belirtilmekte. Buna göre, kızlar var olan arkadaşlıklarını pekiştirmeyi asıl amaç olarak güderken, erkekler daha çok flört edebilmek ve yeni arkadaşlar edinebilmek amacını gütmekteler. Her ne kadar örnek olarak alınan alan dar da olsa, bu rapor gösteriyor ki, gençler hayatlarının her anında sosyal ağ sitelerini kullanmaktalar. Bu siteler gençler için sanal buluşma mekânları ve bir anlamda fiziksel olarak erişemedikleri arkadaşları ile iletişimlerini devam ettirmeleri için genel bir platform.
Bugün artık tüm dünyada milyonlarca üyeye sahip olan Facebook, FriendFeed, Twitter, Myspace, LiveJournal gibi sosyal ağlara Türkiye’den de yüz binlerce kişi üye olmaktadır. Bunun yanında, forumlar da bir tür sosyal ağ olarak tanımlanabilmektedir. Forumlar, içerisinde yüzlerce kişinin belirlenen herhangi bir başlık altında asenkron olarak tartışma yapabildiği, kişilerin görüşlerini ve bilgilerini kolaylıkla paylaşabildiği sanal ortamlardır. Dolayısıyla, forumların da yukarıda bahsedilen sosyal ağlar ile bu yönüyle ortak özelliklere sahip olduğu söylenebilir.
Sosyal ağ kullanıcılarının öncelikle sosyal ağa üye olmaları ve kendilerine bir kullanıcı alanı / profil (profile) oluşturmaları gerekir. Bunu yapmak eğlenceli bir iştir. Bu alana beğenilerinize uygun bir zemin (layout), sevdiğiniz resimler, şarkılar, videolar ekleyebilirsiniz. Ayrıca kendiniz ile ilgili bazı bilgileri de bu alanda açıklayabilir, hatta kendi fotoğraflarınızı da ekleyebilirsiniz. Bazı uygulamaları (applications) (müzik, animasyon, vb. ) da kullanıcı alanlarına ekleyerek daha interaktif bir sayfa yaratabilirsiniz.
Çocuklar/Gençler, Sosyal Ağlar, Riskler
Bu tür ağlarda çocukları ve gençleri bekleyen en büyük tehlike, kimliklerini açığa çıkaracak kişisel bilgileri vermeleri ve fotoğraflarını ekleyerek tamamen tanınır, ulaşılabilir bir hale gelmelidir. Çocuklar ve gençler için yaşıtlarının bu tür bilgilere erişmesi kötü ve çirkin mesajlar iletmelerine/almalarına veya fotoğraflarının istenmeyen şekilde İnternet’te dolaşmasına/yayınlanmasına neden olabilir.
Ancak, daha büyük tehlike, yetişkin kişilerin çocukların veya gençlerin kişisel bilgilerine ve fotoğraflarına erişmesi ve çocuk veya gençmiş gibi onlarla iletişim kurması, mesajlaşmasıdır. Pedofil hastaları çocukları cinsel istekleri için kullanmak isterler, İnternet ve sosyal ağlar bu kişiler için çocuklara ulaşmanın bir yoludur. Bu hastalar çocuklarla mesajlaşabilir ve daha sonra da onlarla buluşmak isteyebilirler.
Çocuklar ve gençler bu tür durumlarda saf ve deneyimsiz olduklarından kendilerini ulaşılamaz zannederler veya bu hasta kişilerin gerçek kimliklerini gizleyerek onlarla mesajlaştığını anlayamazlar. Çocuklar/gençler anında karşılıklı mesajlaşma sırasında birbirlerinin arkadaşları ile de mesajlaşırlar. Bu yüzden arkadaşlarının arkadaşının da güvenecekleri kişiler olduğunu düşünürler. Kötü niyetli kişilere farkında olmadan güvenebileceklerini düşünürler. Anında karşılıklı mesajlaşma çok özel bir iletişim şeklidir. Bu yüzden de daha tehlikelidir.
Rehber bilgiler:
• Çocuklarınız sizlerden onay aldıktan sonra resimlerini sosyal ağlardaki kullanıcı alanlarına eklesinler. Ekledikleri resimler konusunda onları uyarın. Bariz bir şekilde okulunun belirlenebileceği (örneğin okul forması ile veya okulun binası önünde) resimleri koymamalıdırlar. Kötü niyetli kişilerin onlara erişmesine olanak sağlayacak her şeyden kaçınmaları gerektiğini öğretin.
• Hiçbir zaman kendi kullanıcı alanlarında telefon numarası, e-posta adresi, ev adresi gibi özel ve kişisel bilgileri vermemeleri gerektiği konusunda çocuklarınızı uyarın.
• Çocuklarınızla birlikte kullanıcı alanlarındaki ayarları düzenleyin. Yabancıların onlara mesaj iletmelerini engelleyin. Resimlerinin başkalarına iletilebilmesi ayarlarını da kapatın.
• Arkadaşlarının onlar hakkında her şeyi İnternet’ten okumalarına gerek olmadığını, örneğin bir doğum günü davetini (kullanıcı alanlarında ev adresini vererek değil, telefonla yapmaları gerektiğini hatırlatın.
• Siz de ebeveynler olarak sosyal ağlarla ilgili bilginizi geliştirin, bir sosyal ağa üye olun, çocuğunuzla karşılıklı deneyimlerinizi paylaşın.
ABD’de sosyal ağlarla ilgili yapılan bir araştırma:
Amerika’nın saygın araştırma kurumlarından PEW (Pew İnternet & American Life Project)’in 2008 yılında yayımladığı raporunda, Amerikan genç nüfusunun sosyal ağları kullanımına ilişkin detaylı bilgiler bulunmakta. Araştırmada elde edilen bulgular, 12-17 yaşları arasındaki 935 kişinin aranarak kendilerine sosyal ağ sitelerini kullanıp kullanmadıklarının ve bunun nedenlerinin sorulması yöntemiyle toplanmıştır.
Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre;
• İnternet’te gezen genç nüfusun %55′i Myspace veya Facebook gibi sosyal ağ sitelerini kullanıyor ve kendi kullanıcı profillerini yaratmışlar. Bu genç nüfus arasında yaşça büyük kızlar daha baskın olarak öne çıkmış.
• Sosyal ağ sitelerini kullanan gençlerin %66’sı gizli profil kullanıyorlar ve profillerine erişimi kontrol ediyorlarmış.
• Gençlerin %48′i bu tip siteleri günde bir veya daha fazla sayıda ziyaret ediyorlarmış: %26’si günde bir kere, 22%’si günde birden fazla.
• 15-17 yaşları arasındaki kızlar sosyal ağ sitelerini daha çok kullanıyorlarmış. Bu yaş grubundaki kızların %70′i sosyal ağ sitelerini kullanarak profil yaratmışken, erkeklerin %54′ü kullanıp, bu kullanıcıların da sadece %57’si profil yaratmışlar.
• Raporda ayrıca kızlar ve erkeklerin bu siteleri kullanım davranışları arasındaki fark da belirtilmekte. Buna göre, kızlar var olan arkadaşlıklarını pekiştirmeyi asıl amaç olarak güderken, erkekler daha çok flört edebilmek ve yeni arkadaşlar edinebilmek amacını gütmekteler. Her ne kadar örnek olarak alınan alan dar da olsa, bu rapor gösteriyor ki, gençler hayatlarının her anında sosyal ağ sitelerini kullanmaktalar. Bu siteler gençler için sanal buluşma mekânları ve bir anlamda fiziksel olarak erişemedikleri arkadaşları ile iletişimlerini devam ettirmeleri için genel bir platform.
0 yorum:
Yorum Gönder